Maar liefst 1 op 5 honden krijgt te maken met artrose, dit maakt het de meest voorkomende chronische aandoening. Artrose wordt vaak omschreven als slijtage van de gewrichten, maar dit betekent niet dat het bij het normale verouderingsproces hoort. Het is een complexe ziekte waarbij vele factoren een invloed spelen in de ontwikkeling en progressie. Door rekening te houden met deze factoren kan men voor iedere hond een individueel managementplan opstellen waarbij pijnstilling, voeding, supplementen en beweging een centrale rol spelen om je hond met artrose een zo comfortabel mogelijk leven te bezorgen.

Wat is artrose en wat zijn de symptomen?

In een gewricht zijn de uiteinden van het bot bekleed met kraakbeen, tussen deze uiteinden zit gewrichtsvocht. Het gewrichtsvocht zorgt voor smering van het kraakbeen en zo voor een soepele beweging. Bij een abnormale belasting van het gewricht zal het kraakbeen beschadigd geraken en zal er ontsteking ontstaan in het gewricht. Deze veranderingen gaan gepaard met pijn en stijfheid en uiten zich als:

• Moeilijker rechtkomen en gaan liggen.
• Minder actief zijn en trager lopen.
• Manken
• Sneller gaan zitten of liggen tijdens een wandeling.
• Een depressieve indruk.
• Pijn bij aanraking met soms agressie als gevolg.
• Stijf lopen.

Artrose kan bij elke hond voorkomen en ter hoogte van alle gewrichten maar komt veel vaker bij grote hondenrassen zoals de Labrador, Deense dog of Duitse herder en dat het vaakst ter hoogte van de ellebogen, heupen en knieën. Factoren die een invloed hebben op het ontstaan van artrose zijn:

• Groei: indien een pup te snel groeit zullen de onvolgroeide botten overmatig belast worden.
• Onderliggende gewrichtsaandoeningen zoals elleboogdysplasie (ED), heupdysplasie (HD) en patellaluxatie. 
• Voeding: een verkeerde voeding (te energierijk, teveel calcium) kan zorgen dat een up te snel groeit. 
• Gewicht: meer dan 50% van de honden met artrose heeft overgewicht. Overgewicht zorgt voor wijdverspreide ontstekingen in het lichaam, ook in de gewrichten. Wanneer overgewicht zich ontwikkelt bij een hond met artrose is het zeer moeilijk dit nog terug te draaien.
• Beweging: verkeerde bewegingen zoals traplopen en abrupte draaibewegingen kunnen slecht zijn voor de gewrichten. 
• Trauma zoals fracturen, schade aan spieren en ligamenten (kruisbandscheur). 
• Voorgaande operaties aan het bewegingsstelsel.
• Genetica
• Leeftijd: gewrichten slijten naarmate dieren ouder worden. 

Indien je hond gewrichtsklachten vertoont zal de dierenarts de gewrichten en spieren navoelen en een mankheidsonderzoek uitvoeren. Wanneer het duidelijk is waar het probleem zich kan bevinden zal er meestal overgegaan worden tot röntgenfoto’s. Artrose uit zich op röntgenfoto’s als vorming van nieuw bot ter hoogte van de uiteinden van de beenderen.

Heeft mijn hond nood aan een pijnstiller en/of ontstekingsremmer?

Het is niet altijd even eenvoudig de pijnsignalen van je hond op te vangen. De meeste honden hebben een enorm hoge pijngrens en geven pas pijn aan in een zeer laat stadium van artrose. De hierboven beschreven signalen mogen dus absoluut niet verwaarloosd worden. Wanneer je hond één van deze klachten vertoont, dan betekent dit dat hij pijn heeft en dat een pijnstiller absoluut gerechtvaardigd is. Als dierenarts snappen we maar al te goed dat je liever niet onnodig medicatie aan je hond geeft, zeker aangezien sommige pijnstillers/ontstekingsremmers gepaard kunnen gaan met bijwerkingen. 

Bijwerkingen die het meest worden gerapporteerd zijn maag- en darmklachten. De ene hond is hier gevoeliger voor dan de andere. Dit is geen reden om geen pijnmedicatie te geven. Het niet geven van pijnmedicatie leidt op termijn tot het ontstaan van ‘maladaptieve pijn’. Dit is nutteloze pijn die niet meer in verbinding staat tot het oorspronkelijk probleem. Deze pijn ontstaat in het centrale zenuwstelsel door overprikkeling van de pijnsensoren. Het ontstaan van dit type pijn wil je zoveel mogelijk voorkomen. Zeg dus niet meteen ‘nee’ tegen het geven van pijnmedicatie, maar ga het gesprek aan met je dierenarts. Dit kan in vele gevallen je ongerustheid voor een groot deel wegnemen. 

Om bijwerkingen op lange termijn te voorkomen is het natuurlijk belangrijk de dosering van pijnmedicatie zo laag mogelijk te houden. Maar wel op het niveau dat je hond een comfortabel leven kan leiden. Het geven van een gewrichtsondersteunende voeding en/of supplement kan hierin een grote bijdrage leveren. Overweeg ook het gebruik van CBD. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat CBD pijn vermindert door het remmen van ontsteking en door het veranderen van pijnperceptie. CBD-olie kan een goede aanvulling zijn in het management van dieren met gewrichtspijn. 

Welke voeding is het beste voor mijn hond met artrose? 

Een aangepaste voeding en gewichtscontrole staat centraal in het management van artrose. Gewrichten van honden met overgewicht worden zwaarder belast en honden met obesitas hebben 2 tot 3 keer meer kans op een kruisbandscheur. Maar dit is niet het enige. Het opgestapelde vet produceert stoffen die aanleiding geven tot wijdverspreide ontsteking in het hele lichaam, inclusief de gewrichten. De eerste stap in het management van artrose is daarom gewichtscontrole. Je streeft naar een body conditie score van 5/9. Dit betekent dat je de ribben kan voelen, maar niet zien en wanneer je dier van bovenaf gezien een zandloperfiguur heeft

Tijdens het vermageren is het zeer belangrijk dat de spiermassa bewaard blijft. Het vermageringsdieet dient daarom gefocust te zijn op calorierestrictie maar geen eiwitrestrictie! Er wordt best gekozen voor een dieet dat meer dan 75 gram eiwit per 1000 kcal bevat zoals bv. Specific Weight Reduction en Royal Canin Satiety Weight Management. In het blog ‘Overgewicht bij de hond en kat' kan je meer tips vinden om je hond te laten vermageren.

Eens je hond het gewenste gewicht bereikt heeft kan er overgeschakeld worden naar een gewrichtsondersteunende voeding zoals Specific Joint support of Royal Canin Mobility Support. 

Wat maakt deze voedingen anders dan een doorsnee voeding? Naast een gematigd caloriegehalte bevatten ze een combinatie van gewrichtsondersteunende ingredriënten zoals:

• Bouwstenen van gewrichtskraakbeen en gewrichtsvocht: Glucosamine, Chondroïtine en Hyaluronzuur. 
• Omega-3 vetzuren DHA en EPA. Omega-3 vetzuren werken ontstekingsremmend, maar hebben eveneens een specifieke werking ter hoogte van de gewrichten: ze zijn in staat afbraak van kraakbeen te remmen. Waar bij honden voornamelijk EPA hiervoor verantwoordelijk is, is dit bij katten DHA. Het plantaardige omega-3 vetzuur ALA dat onder andere terug gevonden wordt in lijnzaad kan niet efficiënt verwerkt worden en is dus geen goede bron van Omega-3 vetzuren! Om deze reden is het belangrijk altijd naar het gehalte van EPA + DHA te kijken en niet naar het totale gehalte aan Omega-3 vetzuren. 
• Groenlipmossel: bevat glycosaminoglycanen, vitaminen, mineralen en het unieke Omega-3 vetzuur ETA dat superieure ontstekingsremmende eigenschappen heeft in vergelijking met DHA en EPA.
• Ontstekingsremmende en pijnstillende plantextracten zoals Duivelsklauw, Boswellia of Curcumine. 
• Antioxidanten zoals vitamine E en C die vrije radicalen opruimen. 
• L-carnitine. Dit is een aminozuur dat de vetverbranding optimaliseert en helpt in het behoud van spiermassa. 
• Mangaan: is een mineraal dat belangrijk is in de aanmaak van collageen. Collageen is een belangrijk onderdeel van bindweefsel, het zorgt voor elasticiteit en sterkte van het weefsel. Mangaan supplementen worden niet goed opgenomen, het is dus belangrijk dat het verwerkt wordt in het voer. 

Elke hond heeft andere noden en dus bestaat er geen gewrichtsondersteunende voeding die geschikt is voor iedere hond met artrose. Hoewel er over het algemeen een hoger eiwitgehalte aangeraden worden bij honden met artrose zal dit bijvoorbeeld nefast zijn voor honden met minder goed werkende nieren. In dit geval zou Trovet Mobility & Geriatrics de betere optie zijn. Het kiezen van een voeding voor jouw hond met artrose is dus alles behalve een zwart/wit verhaal. Vraag bij twijfel dus altijd raad bij een dierenarts. 

Kan het verstandig zijn om een gewrichtsondersteunend supplement te geven?

Het antwoord hierop is een volmondige JA. Het geven van deze supplementen kan nooit kwaad. Wetende dat vele honden ooit te kampen krijgen met gewrichtsproblemen is het preventief toedienen van supplementen bij dieren met een hoog risico op artrose eveneens te verantwoorden. Gewrichtsondersteunende voedingen zijn veelal verrijkt met de ondersteunende nutriënten die ook terug te vinden zijn in supplementen. Maakt dat het geven van een supplement overbodig? Lang niet altijd. Om hier een onderbouwde keuze in te kunnen maken dien je wat voorkennis te hebben in de verschillende nutriënten en ingrediënten die kunnen bijdrage aan de gezondheid van een gewricht. Supplementen op basis van groenlipmossel (zoals , Omega-3 vetzuren en ongedenatureerd collageen of UC-2 hebben hun effectiviteit duidelijk laten blijken. 

Hoeveel mag mijn hond nog bewegen?

Rust roest, en dat geldt ook voor honden. Het is zeer belangrijk dat een hond met artrose in beweging blijft. Beweging voorkomt stijfheid, gewichtstoename en verlies van spiermassa. Wel zal de beweging aangepast moeten worden. Maak de dagdagelijks rondjes wat korter. Hoe ver je nog kan wandelen is afhankelijk van hond tot hond. Kijk hiervoor goed naar de signalen die je hond geeft. Vaker gaan liggen of zitten en achterblijven zijn duidelijke tekenen dat het rondje te lang is. Vaker en korter is het advies wat betreft de wandelingen. Houdt je hond aan de lijn zodat er geen kans is op een gek moment met de buurhond of om achter een bal aan te gaan. Deze sprintjes kunnen funest zijn voor honden met artrose. Éen kleine verkeerde beweging kan zorgen voor wekenlang pijn. Ga bij voorkeur wandelen op vlak terrein met zachte ondergrond (gras). Sommige honden hebben baat bij een harnas zodat er minder aan de nek getrokken wordt.

Net zoals mensen zullen honden ook meer pijn ervaren wanneer het kouder is. Maak de wandelingen in de winter eventueel wat korter, maak gebruik van een jasje en verhoog de pijnmedicatie indien nodig. 

Wees je ervan bewust dat adrenaline de pijn maskeert. Met een andere hond spelen, een bal of een konijn achterna gaan kan oh zo leuk zijn op het moment zelf. Maar na wat rust wordt al snel duidelijk wat de gevolgen hiervan zijn. Je hond ziet helaas het verband niet en kan zelf niet de juiste keuze, deze verantwoordelijkheid ligt bij het baasje. 

Zwemmen is de ideale lichaamsbeweging voor honden met artrose. Het zorgt ervoor dat je hond calorieën verbrand en spieren traint zonder dat er druk op de gewrichten uitgeoefend wordt. Let wel op dat je hond op ieder moment gemakkelijk in en uit het water kan. Nog beter is het als je hond begeleid kan worden door een dierenfysiotherapeut. Een fysiotherapeut kan een op maat gemaakt schema maken voor je hond en heeft vaak kennis van alternatieve therapie zoals acapunctuur, lasertherapie en chiropraxie. 

Activiteiten zoals agility, flyball, frisbee en hardlopen zijn natuurlijk uit den boze voor honden met artrose!

Wat kan ik nog meer doen?

Het aanpassen van de omgeving

• Voorzie verhoogde water- en voerbakken om nek- en rugpijn te beperken. De ideale hoogte is tussen elleboog en de schouder.
• Een koud en vochtig klimaat verergert de klachten. Honden met artrose zouden dus niet het grootste deel van hun dag buiten moeten doorbrengen.
• Zorg voor een goede bedding. Bij voorkeur koop je een orthopedisch kussen.
• Maak gebruik van een loopbrug om de wagen in en uit te stappen.
• Zorg dat je hond geen trappen moet en kan betreden.
• Gladde vloeren zoals laminaat zijn geen pretje voor honden met artrose. Indien het niet mogelijk is leefruimten met gladde vloeren te omzeilen, overweeg dan anti-slip sokken of ToeGrips.

Het bijhouden van een dagboek. Noteer hierin de activiteiten en wat je is opgevallen tijdens de activiteiten en doorheen de dag. Noteer eventueel de temperatuur, veranderingen in voeding, supplementen en medicatie. Op deze manier is het gemakkelijker om een mogelijke oorzaak te achterhalen als je hond een opflakkering heeft van klachten.

Geef je hond een massage. Massage bevordert de bloedcirculatie en flexibiliteit en vermindert pijn, stijfheid en spierspasmen. Hitte en koude therapie. Coldpacks kunnen gebruikt worden gebruikt bij plotse mankheid zoals bijvoorbeeld een opflakkering van artrose. Koude vermindert zwelling, ontsteking en pijn. Heatpacks passen meer in het dagdagelijkse artrosemanagement. Het heeft hetzelfde effect als massagetherapie en deze 2 worden dan ook vaak in combinatie met elkaar gebruikt. Cold- en heat packs worden ongeveer 15 tot 20 minuten ter plaatsen gelaten. Wikkel er altijd een handdoek rond en voel geregeld of de huid van je dier niet te warm of te koud voelt. 

Zorg voor een mentale uitdaging. Mensen denken vaak dat honden alleen maar moe worden als ze fysieke activiteiten doen. Dit is alles behalve waar. Puzzels, zoekspelletjes en speuren zijn perfecte activiteiten voor honden met artrose.

Zorg voor extra ondersteuning door middel van een orthopedische brace. Het aankopen van een brace is iets wat je best overlegt met een orthopeed. Braces zijn overal op het internet te vinden, maar het is belangrijk dat de brace perfect past en wel degelijk ondersteunt. Een niet goed passende brace kan het probleem erger maken dan het al is.

Acute opflakkeringen zijn onvermijdelijk bij honden met artrose. Een val, verkeerde draai, een extra inspanning of een periode van koude kunnen ervoor zorgen dat de toestand van je hond plots verslechtert. Indien deze opflakkeringen geregeld voorkomen is het verstandig je dierenarts te contacteren om te overleggen of de therapie dient te worden aangepast.

Gewrichtsondersteunende supplementen in de Spotlight

Flexadyn Advanced Original: het best beoordeeld

In Flexadin Advanced Original zorgt de unieke combinatie van UC-II®, Boswellia Serrata, Omega 3-vetzuren en Vitamine E voor een optimale ondersteuning van de gewrichten van je hond.

De werking van ongedenatureerd collageen type 2 (UC-II) is wetenschappelijk onderzocht en er zijn studies die de voordelen ervan voor de gewrichtsgezondheid bij zowel mensen als dieren, waaronder honden, ondersteunen. UC-II werkt via een mechanisme dat "orale tolerantie" wordt genoemd. Dit houdt in dat wanneer het ongedenatureerde collageen in kleine hoeveelheden via de voeding wordt opgenomen, het immuunsysteem van de hond het collageen als "eigen" herkent. Hierdoor kan een overmatige immuunreactie op het collageen in het gewrichtskraakbeen verminderd worden, wat vaak een rol speelt bij gewrichtsproblemen zoals osteoartritis.

In tegenstelling tot andere gewrichtsondersteunende stoffen zoals glucosamine en chondroïtine, die vooral functioneren als bouwstenen voor kraakbeen, helpt UC-II indirect door het immuunsysteem te moduleren, wat de afbraak van kraakbeen kan vertragen en de gewrichten beschermt. Hierdoor kan het bijdragen aan de mobiliteit en het comfort van honden, vooral bij ouder wordende dieren of honden met gewrichtsproblemen.

Aplazyl: een hoogwaardige keuze

Aplazyl van Prodivet bevat naast de bouwstenen van gewrichten (glucosamine en chondroïtine) ook omega-3 vetzuren en pijnstillende en ontstekingsremmende plantextracten zoals Boswellia en Duivelsklauw. Dit alles in een breekbare tablet, geschikt voor hond en kat, eveneens veilig voor drachtige dieren en pups.

Movoflex: uniek en innovatief!

Movoflex is een voedingssupplement op basis van vijf ingrediënten in de vorm van smakelijke soft chews ter ondersteuning van de gewrichten en de mobiliteit bij honden. Het belangrijkste ingrediënt van deze nieuwe generatie chondroprotectieve middelen is eischaalmembraan. Dit is een verbinding die bijzonder rijk is aan collageen, elastine en peptiden die bijdragen aan een betere mobiliteit en elasticiteit. 

Door eischaalmembraan te combineren met vier andere ingrediënten waarvan bekend is dat ze ook gunstige effecten hebben op de gewrichten (Hyaluronzuur, Boswellia serrata-extract, Astaxanthine en Krillmeel), helpt Movoflex een goede gezondheid van de gewrichten te behouden. De werkzaamheid wordt al zichtbaar na zeven dagen.

MOVOFLEX soft chews bestaat uit een unieke en complete formule van synergetische, hoogwaardige ingrediënten

• Significante verbetering waargenomen van de mobiliteit na 7 dagen1
• Easy to give - 1 zeer smakelijke chew per dag
• Geen verhoogde aanvangsdosis nodig, in tegenstelling tot sommige andere gewrichtssupplementen
• 3 verschillende maten voor een optimale dosering
• 97% van de ingrediënten is van natuurlijke oorsprong

De informatie op deze website is uitsluitend bedoeld voor algemene informatieve doeleinden en mag niet worden opgevat als medisch advies of als vervanging van advies van een dierenarts.

Wij zijn wettelijk beperkt in het geven van gezondheidsclaims of medische indicaties over het gebruik van voedingssupplementen. Voor persoonlijk advies over het gebruik van onze producten, afgestemd op jouw specifieke situatie en behoeften, nodigen wij je uit om contact met ons op te nemen. Onze deskundigen staan klaar om je te helpen met vragen.

Referenties

• Zapata A, Fernández-Parra R. Management of Osteoarthritis and Joint Support Using Feed Supplements: A Scoping Review of Undenatured Type II Collagen and Boswellia serrata. 
• Mariano A, Di Sotto A, Leopizzi M, Garzoli S, Di Maio V, Gullì M, Dalla Vedova P, Ammendola S, Scotto d'Abusco A. Antiarthritic Effects of a Root Extract from Harpagophytum procumbens DC: Novel Insights into the Molecular Mechanisms and Possible Bioactive Phytochemicals. 
• Roush JK, Dodd CE, Fritsch DA, Allen TA, Jewell DE, Schoenherr WD, Richardson DC, Leventhal PS, Hahn KA. Multicenter veterinary practice assessment of the effects of omega-3 fatty acids on osteoarthritis in dogs.
• Scientific Validation of Cannabidiol for Management of Dog and Cat Diseases; annual review of animal biosciences, volume 11
• Corbee, R. J. (2022). The efficacy of a nutritional supplement containing green-lipped mussel, curcumin and blackcurrant leaf extract in dogs and cats with osteoarthritis. Veterinary Medicine and Science, 8, 1025–1035. https://doi.org/10.1002/vms3.779
• Deparle LA, Gupta RC, Canerdy TD, Goad JT, D'Altilio M, Bagchi M, Bagchi D. Efficacy and safety of glycosylated undenatured type-II collagen (UC-II) in therapy of arthritic dogs.